زبان چینی؛ ماندارین یا کانتونی
چین کشوری از نظر فرهنگی متنوع و خانه گویشهای متعدد است. در این میان چینی کانتونی و چینی ماندارین بیشترین گویشور را در جهان دارند. پس انتخاب هریک از این دو برای یادگیری مطمئناً درهای زیادی را در آینده به روی شما باز خواهد کرد.
اگر نمیدانید تفاوت میان گویش چینی ماندارین و گویش چینی کانتونی در چیست، شما اولین نفر نیستید و اینجا قرار است این موضوع را شفافسازی کنیم.
چینی ماندارین که با نام چینی (pǔtōnghuà) 普通话 یعنی زبان مرسوم شناخته میشود، با اختلاف رایجترین گویش چینی است و به عنوان یکی از زبانهای رسمی در سازمان ملل متحد شناخته شده است. صرف نظر از لهجه بومی افراد، تقریباً همه چینی زبانان میتوانند با زبان ماندارین ارتباط برقرار کنند.
از سوی دیگر چینی کانتونی منحصر به جنوب شرقی چین است. نام کانتون از اسم قدیمی شهر گوانگجو و استان گوانگدونگ که کانتون رومی بودند آمده است. گوانگدونگ در واقع پرجمعیتترین استان چین است و این به تبدیل شدن گویش کانتونی به یکی از 20 زبان برتر دنیا کمک میکند.
۱. شباهتهای چینی کانتونی و ماندارین
نوشتار چینی کانتونی و ماندارین
گویش ماندارین و کانتونی بااینکه متفاوت به نظر میرسند، هر دو ساختار پایه مشابه و منشاء مشترکی دارند و دارای سیستم نوشتار یکسانی هستند که آنها را منحصر به فرد میکند. این یعنی یک گویشور چینی ماندارین و یک چینی کانتونی احتمالاً متوجه حرفهای یکدیگر نخواهند شد، اما در نوشتار بدون هیچ مشکلی ارتباط برقرار میکنند. گویش ماندارین و کانتونی هر دو از حروف چینی به عنوان شکل نوشتاری استفاده میکنند و این درک متقابل را در ارتباطات نوشتاری تسهیل میکند.
ساختار دستور چینی کانتونی و ماندارین
در هر دو گویش ساختار دستوری مشابه است. هر دو از ساختار فاعل، فعل، مفعول تبعیت میکنند، صفتها معمولاً قبل از اسم قرار میگیرند، هیچ تمایزی میان حروف معین و نامعین وجود ندارد و…
۲. تفاوتهای چینی کانتونی و ماندارین
سیستم پینِیین چینی کانتونی و ماندارین:
چینی ماندارین با ساختار پینیین(ترکیب صامت و مصوت) ساده شده مشخص میشود که شامل 39 مصوت و 21 صامت است ولی چینی کانتونی دارای سیستم تلفظ پیچیدهتر با تعداد صامت و مصوتهای بیشتری است و طیف گستردهای از ترکیبها را ایجاد میکند.
واژگان در چینی کانتونی و ماندارین:
با توجه به این موضوع که این دو گویش در نوشتار به راحتی قابل درک هستند و شباهتهای زیادی در کلمات دارند، ولی در بعضی از لغات و عبارات از نظر تلفظ و کاربرد تفاوتهای قابل توجهی وجود دارد. به عنوان مثال به کلمه “خوردن” توجه کنید:
ماندارین: 吃chī
کانتونی: 食sik6
علاوه بر این، کلمات قرضی زیادی از انگلیسی و سایر زبانها به چینی کانتونی وارد شده که نشان دهنده روابط تاریخی با بنادر بینالمللی است.
۳. کشورهایی که به چینی کانتونی و ماندارین صحبت میکنند
در برخی نواحی هر دو گویش متداول است و ممکن است مردم هم به چینی ماندارین و هم به چینی کانتونی صحبت کنند. میتوان گفت که اساس چینی ماندارین در شمال چین و کانتونی در جنوب چین است.
پس مردم سرزمین اصلی چین (مخصوصاً شمال)، تایوان (با گونههای محلی)، سنگاپور (زبانهای اصلی انگلیسی، چینی ماندارین، مالای و تایمل) به چینی ماندارین و مردم هنگکنگ، ماکائو، و آسیای جنوب شرقی (مالزی، ویتنام، کامبوج، اندونزی و تایلند) به چینی کانتونی صحبت میکنند.
ماندارین | کانتونی | |
خانواده زبانی | چینی ماندارین | چینی یوعه (yue) |
گویشوران | سرزمین اصلی چین، تایوان، سنگاپور | آسیای جنوب شرقی، جنوب شرقی چین، هنگ کنگ، ماکائو |
سیستم تلفظ | پینیین pinyin | jyutping |
مصوت و صامت | 21 صامت 39 مصوت | 19صامت 58 مصوت |
تن | 4 آهنگ (به اضافه یک آهنگ خنثی) | 9 تن |
نوشتار (کاراکترهای چینی) | اغلب چینی ساده شده | اغلب چینی قدیمی |
۴. یادگیری چینی ماندارین یا کانتونی؟
تصمیمگیری در مورد یادگیری گویش ماندارین یا کانتونی یک تصمیم شخصی است که تا حد زیادی به اهداف شما بستگی دارد. از نظر کاربرد، چینی ماندارین بسیار مفیدتر از کانتونی خواهد بود، زیرا تنها زبان رسمی سرزمین اصلی چین است و ده برابر بیشتر از چینی کانتونی گویشور دارد. اگر قصد دارید به گوانگدونگ، هنگکنگ یا ماکائو نقل مکان کنید، چینی کانتونی میتواند برای شما مفیدتر باشد.
به طور خلاصه، گویش ماندارین و کانتونی، هر دو اجزای جداییناپذیر فرهنگ و میراث چینی هستند. و با وجود شباهتها در دستور و برخی واژگان، تلفظ و توزیع جغرافیایی آنها را به طور قابل توجهی از هم جدا میکند و هر کدام ویژگیهای متمایزی دارند. هردوی این گویشها در تسهیل ارتباطات و حفظ سنتهای فرهنگی در جوامع جهانی نقش حیاتی ایفا میکنند. در نهایت، درک شباهتها و تفاوتهای اصلی بین دو گویش کانتونی و ماندارین به درک عمیقتر از غنا و پیچیدگی زبان چینی کمک کرده است.